آلبوم آوازهای جناب دماوندی

محمد فلاحی یا شیخ محمد دماوندی در دوره جوانی و به واسطه صدای آواز خوشی که داشت، از سوی ناصرالدین شاه قاجار، لقب « جناب » را دریافت کرد. او از همان دوران و به دلیل برپایی کنسرت های متعدد و اجراهای ملی یا مذهبی اش در شهرهای مختلف کشور، بین مردم ایران شناخته شده بود. در اواخر دوره ناصری، همین اجراهایش موجب شد تا آوازه نام جناب دماوندی، در میان بزرگان هنر و موسیقیدانان برجسته آن دوره پیچیده شود. اما اوج شهرت این ردیفدان، در زمان انقلاب مشروطه و همچنین سال های پس از آن رخ داد. هر چند در دوران مظفرالدین شاه، آواز جناب دماوندی در محافل خاص و گردهمایی هایی که  عمارت حاج علی قلی خان بختیاری، مشهور به سردار اسعد دوم میزبانشان بود، بیشتر به گوش می رسید، اما پس از پیروزی انقلاب مشروطه و برپایی اجراهایی با مضامین ملی و آرمانگرایانه در تهران و تبریز، که بر اساس اشعار عارف قزوینی یا تصانیف علی اکبر خان شیدا روی صحنه می رفت، نامش دوباره بر سر زبان ها افتاد. او نخستین ایرانی بود که در اروپا کنسرت اجرا کرد و از جمله پیشگامان برگزاری کنسرت های خیریه در شهرهای مختلف ایران، در دوران حکومت احمدشاه قاجار به شمار می آمد.

دعوت از جناب دماوندی برای ضبط آوازهایش بر روی صفحات سنگی، در سال 1291 و 1307 خورشیدی، به ترتیب از سوی شرکت های گرامافون و پولیفون رکورد موجب شد تا طیف بیشتری از مردم کشور با صدای تاثیرگذار او آشنا شوند. اجرای آواز در گوشه ها و دستگاه های مختلف موسیقی ایرانی با مهارتی خاص، سبک خوانشی منحصربفرد و همچنین اجرای نخستین اذان و مناجات ضبط شده تاریخ ایران در همان زمان، موجب شد تا چهره ای ماندگار از جناب دماوندی بر دفتر موسیقی دستگاهی ایران حک شود. اما این تمام ماجرا نبود و جنبه دیگری از زندگی این هنرمند، تاثیر مهمی بر ماندگاری نامش در تاریخ ما داشت. اجرای کنسرت های خیریه متعدد جهت ساخت مدارس، بهداری ها، یاری رساندن به قشون، کمک به بینوایان و نیازمندان سراسر کشور، همچنین ساخت نخستین مدرسه دماوند و فعالیت های خیرخواهانه بسیار در زادگاهش، دماوند، باعث شد تا نام نیک جناب دماوندی در حافظه جمعی مردم ایران باقی بماند.

با وجود آشنایی گذشتگان و به ویژه هنرمندان و اساتید برجسته موسیقی با نام جناب دماوندی در گذشته، به مرور زمان آثار هنری این خواننده نامدار به فراموشی سپرده شد. حتی به دلیل ضعف در آرشیونگاری صحیح صفحات گرامافون ایرانی و عدم گردآوری تمام آنان توسط سازمان های مربوطه، بخش قابل توجهی از این آثار صوتی مهم، در حال حذف کامل از تاریخ موسیقی ما قرار داشت. در پی جنگ های جهانی اول و دوم، شرکت های گرامافون و پولیفون تعطیل یا واگذار شده بودند و به مرور زمان، هیچ سند صوتی از صدای جناب دماوندی در دسترس نبود. بنابراین نتیجه این هنرمند، به نمایندگی از خانواده اش تصمیم به گردآوری صفحات گرامافون و خارج کردن آثار پدرپدربزرگش از آرشیو خانوادگیشان گرفت. بنابراین صفحات قدیمی از حالت آنالوگ به صورت فایل های دیجیتال درآمدند، پالایش صوتی کاملی بر روی تک تک آنان انجام گرفت و پس از استخراج اشعار خوانده شده توسط جناب، مشخصات مهم و متن هر آواز با صدای کیان فلاحی، دکلمه و به ابتدا و انتهای فایل های صوتی نهایی افزوده شد. او همزمان اقدام به مصاحبه هایی طولانی با اساتید تراز اول موسیقی سنتی، پژوهشگران، تحلیلگران تاریخی و آشنایان جدش کرد تا پس از تکمیل پژوهشی گسترده پیرامون زندگی اجتماعی و هنری این هنرمند، حاصل کارهایش در قالب کتاب زندگینامه جناب دماوندی و سریال مستند جناب دماوندی منتشر شود.